Vol van leven

Een gezonde weide is meer dan een lap gemaaid gras.

We zien graag koeien grazen in een weelderige weide van gras, klavers, bloemen en kruiden. Tussen het gras een verscheidenheid aan grondinsecten met erboven het zoemende geluid van bijen, hommels en libellen. Boven de weide volop vogels die er komen uitrusten, foerageren en nestelen. Om de weide heen gezonde sloten met wuivend riet en bloeiende waterlelies. Waar geen water stroomt zien we gevarieerde akkerranden in de vorm van bloemenstroken, heggen, houtwallen en niet gemaaide hekwerken, waarin een weldaad aan diersoorten leeft en veilige doorgang en beschutting vindt. Door onze weides, het water en de akkerranden zo in te richten voorzien we in een melkveehouderij die in samenhang met de natuur werkt en de biodiversiteit in ons agrarisch landschap stimuleert en beschermt.

Welkom in de wereld(en) van Hooidammer!

Bodem

Alles start bij de bodemkwaliteit! Zonder een gezonde bodem geen gezonde weide, water en akkerrand. Het is wetenschappelijk bewezen dat een rijk bodemleven ervoor zorgt dat bodemprocessen optimaal verlopen, voedingsstoffen beschikbaar komen voor planten en de bodemstructuur luchtig blijft. Veelvuldig en diep ploegen tast het bodemleven aan. Hooidammer-boer Jakob en zijn zoon Feitze vertellen dat ze hun land al zo’n 15 jaar nier meer omgeploegd hebben. Dit is boven de grond ook goed terug te zien. Hun percelen zijn veel kleurrijker dan de percelen van de buurman. Boterbloemen, paardenbloemen, pinksterbloemen, zuring etc, zorgen voor een bont weiland. “Een weiland zoals een weiland hoort te zijn.”

Weide

Koeien grazen in de weide en dumpen hun vlaaien, een bron van leven, direct in de weide. Hierdoor ontstaan kleine oases, met een aantrekkingskracht op allerlei diertjes die zich er mee voeden. Mestkevers en vogels zorgen er vervolgens voor dat de vlaaien verdeeld worden over de weide, waardoor gras, klavers en kruiden maar ook het bodemleven op een natuurlijke manier van voedingsstoffen worden voorzien. De insecten vormen weer een voedingsbron voor de vogels en knaagdieren, die weer voedsel zijn voor de rovers en zo ontstaat een mooi voedselweb. Hooidammer-boer Remco is een voorstander van natuurinclusief boeren en test volop met vervroegde weidegang na de winter. Door in het zeer vroege voorjaar koeien in een lage bezetting al te laten grazen, trekt de poep insecten aan wat belangrijk voedsel is voor de jonge weidevogels. Zijn land maakt onderdeel uit van het het Fochteloërveen, het beschermde broedgebied van de Kraanvogel.

Water

Veel leven speelt zich af in en aan het water. Sloten op landbouwgrond spelen een belangrijke rol bij de waterhuishouding en de biodiversiteit. Sloten voeren overtollig water af en voorkomen zo overstromingen. Bovendien vormen ruwe slootkanten een habitat voor allerlei dieren, die zich voeden met slakken en insecten die in en rond het water leven. Ook deze kleine waterdiertjes zijn een belangrijk onderdeel van de voedselketen. Waterplanten zorgen weer voor de productie van zuurstof, die helpt bij de afbraak van verontreinigende stoffen. Het schoonmaken van de sloot zelf vraagt om aandacht. Hooidammer-boer Marten: “Met een baggerspuit haal je al het leven uit de sloot. Er is geen vis die dat overleeft. Door met een maaikorf maar ongeveer de helft van de sloot te reinigen, creëer je een natuurlijk evenwicht in en rond het water.”

Akkerrand

Akkerranden bestaan in vele vormen en kunnen verschillende doelen dienen. Bloemstroken zijn bijvoorbeeld goed om de algemene biodiversiteit op en rondom het boerenbedrijf te vergroten. In combinatie met bomen en struiken fungeert een akkerrand als een natuurlijke verbinding tussen natuurgebieden voor grotere dieren zoals reeën en hazen. Daarnaast kan een akkerrand een rol spelen in het verbeteren van de waterkwaliteit. Doordat de akkerrand een buffer vormt tussen de akker en naastgelegen oppervlaktewater, vindt er minder erosie en uitspoeling van meststoffen plaats. Hooidammer-boerin Carla is erg te spreken over haar ingezaaide bloemstroken. Ze ziet ook regelmatig fietsers en toeristen afstappen om foto’s te maken. De angst dat de stroken zouden leiden tot verlies in opbrengst blijkt ongegrond.